Nemo igitur esse beatus potest.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Miserum hominem! Si dolor summum malum est, dici aliter non potest. Itaque ad tempus ad Pisonem omnes. Non igitur de improbo, sed de callido improbo quaerimus, qualis Q. Est autem situm in nobis ut et adversa quasi perpetua oblivione obruamus et secunda iucunde ac suaviter meminerimus. Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Duo Reges: constructio interrete. Portenta haec esse dicit, neque ea ratione ullo modo posse vivi; Quid enim me prohiberet Epicureum esse, si probarem, quae ille diceret? Hominum non spinas vellentium, ut Stoici, nec ossa nudantium, sed eorum, qui grandia ornate vellent, enucleate minora dicere. Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis? Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia; Ergo ita: non posse honeste vivi, nisi honeste vivatur? Tu autem negas fortem esse quemquam posse, qui dolorem malum putet. Bonum integritas corporis: misera debilitas.
Sine ea igitur iucunde negat posse se vivere? Quod iam a me expectare noli. Satisne vobis videor pro meo iure in vestris auribus commentatus? Idem iste, inquam, de voluptate quid sentit? Quare attendo te studiose et, quaecumque rebus iis, de quibus hic sermo est, nomina inponis, memoriae mando; Non est igitur summum malum dolor. Est enim perspicuum nullam artem ipsam in se versari, sed esse aliud artem ipsam, aliud quod propositum sit arti. Atque etiam ad iustitiam colendam, ad tuendas amicitias et reliquas caritates quid natura valeat haec una cognitio potest tradere. Negat enim summo bono afferre incrementum diem. Memini vero, inquam;
Et hunc idem dico, inquieta sed ad virtutes et ad vitia nihil interesse.
Ne tum quidem te respicies et cogitabis sibi quemque natum esse et suis voluptatibus? Tanti autem aderant vesicae et torminum morbi, ut nihil ad eorum magnitudinem posset accedere. Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico. Septem autem illi non suo, sed populorum suffragio omnium nominati sunt. Equidem in omnibus istis conclusionibus hoc putarem philosophia nobisque dignum, et maxime, cum summum bonum quaereremus, vitam nostram, consilia, voluntates, non verba corrigi. Immo sit sane nihil melius, inquam-nondum enim id quaero-, num propterea idem voluptas est, quod, ut ita dicam, indolentia? Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos. At enim hic etiam dolore.
Minime id quidem, inquam, alienum, multumque ad ea, quae quaerimus, explicatio tua ista profecerit. Suam denique cuique naturam esse ad vivendum ducem. Si quicquam extra virtutem habeatur in bonis. Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.
Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat? Nam cum Academicis incerta luctatio est, qui nihil affirmant et quasi desperata cognitione certi id sequi volunt, quodcumque veri simile videatur. Quod non subducta utilitatis ratione effici solet, sed ipsum a se oritur et sua sponte nascitur. His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt. Nam ante Aristippus, et ille melius. Hoc uno captus Erillus scientiam summum bonum esse defendit nec rem ullam aliam per se expetendam. Ut placet, inquit, etsi enim illud erat aptius, aequum cuique concedere. Sed hoc sane concedamus. Vide ne ista sint Manliana vestra aut maiora etiam, si imperes quod facere non possim.
Itaque primos congressus copulationesque et consuetudinum instituendarum voluntates fieri propter voluptatem; Duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda. Quae rursus dum sibi evelli ex ordine nolunt, horridiores evadunt, asperiores, duriores et oratione et moribus. Negare non possum.
Quonam, inquit, modo? Si enim non fuit eorum iudicii, nihilo magis hoc non addito illud est iudicatum-. Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba. Nisi autem rerum natura perspecta erit, nullo modo poterimus sensuum iudicia defendere. Aristoteles, Xenocrates, tota illa familia non dabit, quippe qui valitudinem, vires, divitias, gloriam, multa alia bona esse dicant, laudabilia non dicant. Primum divisit ineleganter; Tibi hoc incredibile, quod beatissimum. Fadio Gallo, cuius in testamento scriptum esset se ab eo rogatum ut omnis hereditas ad filiam perveniret.
Et nemo nimium beatus est;
Quae dici eadem de ceteris virtutibus possunt, quarum omnium fundamenta vos in voluptate tamquam in aqua ponitis. Quid ergo dubitamus, quin, si non dolere voluptas sit summa, non esse in voluptate dolor sit maximus? Qui bonum omne in virtute ponit, is potest dicere perfici beatam vitam perfectione virtutis; De maximma autem re eodem modo, divina mente atque natura mundum universum et eius maxima partis administrari. Tria genera bonorum; Et hi quidem ita non sola virtute finem bonorum contineri putant, ut rebus tamen omnibus virtutem anteponant; Erat enim Polemonis. Non igitur de improbo, sed de callido improbo quaerimus, qualis Q. Se dicere inter honestum et turpe nimium quantum, nescio quid inmensum, inter ceteras res nihil omnino interesse. Idque testamento cavebit is, qui nobis quasi oraculum ediderit nihil post mortem ad nos pertinere?
- At vero illa, quae Peripatetici, quae Stoici dicunt, semper tibi in ore sunt in iudiciis, in senatu.
- Quid de Pythagora?
- Neminem videbis ita laudatum, ut artifex callidus comparandarum voluptatum diceretur.
- Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia?
Deinde, ubi erubuit-vis enim est permagna naturae-, confugit illuc, ut neget accedere quicquam posse ad voluptatem nihil dolentis. Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Quis enim confidit semper sibi illud stabile et firmum permansurum, quod fragile et caducum sit? Nihil ad rem! Ne sit sane; Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. At hoc in eo M. Contineo me ab exemplis. Quid est igitur, inquit, quod requiras? Ita similis erit ei finis boni, atque antea fuerat, neque idem tamen; In quo etsi est magnus, tamen nova pleraque et perpauca de moribus.
Addidisti ad extremum etiam indoctum fuisse. Primum in nostrane potestate est, quid meminerimus? Sit enim idem caecus, debilis. Atqui reperies, inquit, in hoc quidem pertinacem; Itaque dicunt nec dubitant: mihi sic usus est, tibi ut opus est facto, fac.
Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Se dicere inter honestum et turpe nimium quantum, nescio quid inmensum, inter ceteras res nihil omnino interesse. Quid est igitur, inquit, quod requiras? Temporibus autem quibusdam et aut officiis debitis aut rerum necessitatibus saepe eveniet, ut et voluptates repudiandae sint et molestiae non recusandae. Idem fecisset Epicurus, si sententiam hanc, quae nunc Hieronymi est, coniunxisset cum Aristippi vetere sententia. In quibus doctissimi illi veteres inesse quiddam caeleste et divinum putaverunt. Et summatim quidem haec erant de corpore animoque dicenda, quibus quasi informatum est quid hominis natura postulet.
Nec vero alia sunt quaerenda contra Carneadeam illam sententiam. Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. Quod enim vituperabile est per se ipsum, id eo ipso vitium nominatum puto, vel etiam a vitio dictum vituperari. Quod autem satis est, eo quicquid accessit, nimium est; Certe nihil nisi quod possit ipsum propter se iure laudari. Potius ergo illa dicantur: turpe esse, viri non esse debilitari dolore, frangi, succumbere. Roges enim Aristonem, bonane ei videantur haec: vacuitas doloris, divitiae, valitudo; Aliis esse maiora, illud dubium, ad id, quod summum bonum dicitis, ecquaenam possit fieri accessio.
Quid censes in Latino fore? Ex quo intellegitur idem illud, solum bonum esse, quod honestum sit, idque esse beate vivere: honeste, id est cum virtute, vivere. Illi enim inter se dissentiunt. Hanc ergo intuens debet institutum illud quasi signum absolvere. Quodcumque in mentem incideret, et quodcumque tamquam occurreret. Audax negotium, dicerem impudens, nisi hoc institutum postea translatum ad philosophos nostros esset. Itaque fecimus.
Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici.
- At Zeno eum non beatum modo, sed etiam divitem dicere ausus est.
- De quibus etsi a Chrysippo maxime est elaboratum, tamen a Zenone minus multo quam ab antiquis;
- Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur.
- Ampulla enim sit necne sit, quis non iure optimo irrideatur, si laboret?
Primum in nostrane potestate est, quid meminerimus?
Est tamen ea secundum naturam multoque nos ad se expetendam magis hortatur quam superiora omnia. Nam e quibus locis quasi thesauris argumenta depromerentur, vestri ne suspicati quidem sunt, superiores autem artificio et via tradiderunt. Sed quid sentiat, non videtis. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? At ille pellit, qui permulcet sensum voluptate. Etenim nec iustitia nec amicitia esse omnino poterunt, nisi ipsae per se expetuntur. Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse; Si enim ad populum me vocas, eum. Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. Themistocles quidem, cum ei Simonides an quis alius artem memoriae polliceretur, Oblivionis, inquit, mallem.